Struisvogel / Struthio camelus

Struisvogel haan (Jaap Korten, Aviornis Nederland)
Struisvogel haan (Jaap Korten, Aviornis Nederland)

Herkomst
Zuidelijk Afrika, Oost Afrika, Noord Afrika en Somalië, Ethiopië en Noord Kenia.

Biotoop / habitat
De struisvogels leven in hun oorsprongsgebieden op vooral open vlaktes in de drogere streken, de savannen. Met hier en daar struiken om te kunnen schuilen.
Zij eten hoofdzakelijk plantaardig voedsel en ook wel insecten.

Lengte en gewicht
Max. lengte rechtop: volwassen haan 250 cm, hen iets kleiner.
De lange nek is bijna de helft van de totale lengte.
Gewicht: volwassen haan +/- 150 kg, hen iets lichter.

Levensverwachting
Struisvogels zijn sterke vogels, die bij goede verzorging en hygiëne niet snel ziek worden.
In beschermd milieu leeft de struisvogel veel langer dan in de vrije natuur en kan wel 50 jaar oud worden.

Huisvesting
In beschermd milieu dient er om het struisvogelverblijf een zéér stevige afrastering te zijn van 2 meter hoog. Bij gebruik van te licht materiaal wordt de omheining stuk getrapt. En een binnenverblijf dat bescherming biedt tegen slechte weersomstandigheden. Wanneer de buitenruimte beperkt is zal het gras worden opgegeten en kapot gelopen.

Struisvogel hen (Jaap Korten, Aviornis Nederland)
Struisvogel hen (Jaap Korten, Aviornis Nederland)

Voedsel
Bij dierspeciaalzaken zijn speciale loopvogelkorrels te koop voor dagelijks gebruik.
Dit voer kan het beste worden aangevuld met pluimveekorrel, gemend graan, luzernekorrels en luzernehooi. Daarnaast gras, groenvoer en fruit. Ook lusten ze graag wat brood. Daardoor ontstaat er een gevarieerd dieet.
Kuikens en jonge struisvogels mogen niet te snel groeien en hebben veel bewegingruimte nodig. Er is speciaal struisvogel opfokkruimel te koop. Het is belangrijk dat de jonge vogels ruim voldoende groenvoer wordt verstrekt.
Het verdient aanbeveling struisvogels twee maal per dag te voeren. Voor een goede spijsvertering hebben ze grote maagkiezels nodig.
Schoon vers drinkwater dient altijd aanwezig te zijn.

Beschrijving
Struisvogels zijn de grootste, zwaarste en snelste vogels ter wereld.
Ze kunnen snelheden tot wel 65 km per uur halen en houden dat redelijk lang vol.
Mannetjes en vrouwtjes zijn duidelijk van elkaar te onderscheiden.
De volwassen man, de haan, is grotendeels zwart, heeft witte vleugeleinden en een witte bolvormige staart. Deze staart is meestal afhangend, maar kan ook opgericht worden. De nek en hals zijn grijs.
De hen is bruin, waar de haan zwart is. De vleugeleinden en staartveren zijn meer crème kleurig dan wit.
Het lichaam is bedekt met lange veren. De nek en hals hebben korte veren.
Struisvogels hebben een relatief kleine kop met een korte brede snavel en grote ogen. Struisvogels hebben lange, krachtige en onbevederde poten. En kunnen daarmee gevaarlijk trappen. De struisvogel heeft slechts twee tenen, waarvan één met een nagel.

Soorten / ondersoorten
De Struisvogel is het enige familielid uit het geslacht Struthioniformes.
Er bestaan geen kleurmutanten.

Kweek
In beschermd milieu kan het beste één struisvogelhaan met 2-3 struisvogelhennen samengehouden worden. Ze zijn geslachtsrijp op 2-3 jarige leeftijd.
In de broedtijd, van eind juli tot september, maakt het mannetje een nest in een kuil op de grond.
De haan baltst door met de nek over zijn rug te zwaaien. Met de vleugels te klapperen, de vleugels te spreiden en zwenkbewegingen te maken.
De hennen leggen elk 8-10 grote crèmewitte eieren.
Een struisvogelnest kan wel 30 eieren bevatten. Broedduur is ongeveer zes tot zeven weken.
Tijdens het broedseizoen kunnen struisvogelhanen vervelend en zelfs agressief zijn.
Na het uitkomen van de eieren verzorgen de haan en het alfavrouwtje de kuikens.
De jongen zijn nestvlieders, bruin en geel gestreept van kleur.

Gedrag
Zoals alle loopvogels kan de struisvogel niet vliegen.
Struisvogels hebben wel redelijk ontwikkelde vleugels, maar door de slappe veren en afwezigheid van slagpennen kan er niet voldoende lucht mee verplaatst worden om te vliegen.
Zij hebben wel hele krachtige poten, met slechts twee tenen, waarmee ze zelfs gedurende een redelijk tijd een snelheid kunnen behalen van wel 65 km per uur. Daarbij maken zij hele grote passen.

Status
In de oorsprongsgebieden zijn de struisvogels niet bedreigd.
Over de gehele wereld worden er struisvogels gefokt en als productiedier grootschalig op struisvogelboerderijen gehouden.
Oorspronkelijk voor de huid, waarvan soepel dun leder wordt gemaakt, de veren en eieren voor decoratie en tegenwoordig ook het vlees voor consumptie, tevens voor export. Daarbij zijn ze in Zuid Afrika een toeristische attractie en worden er zelfs struisvogelraces gehouden met een lichte jockey op de rug.
In Nederland worden struisvogels gehouden in dierentuinen en vogelparken, op struisvogelboerderijen en ook als hobbydier.

Wetgeving
In Nederland mogen struisvogels als hobbydier gehouden worden en hoeven niet te worden geregistreerd.

Bron
Jaap Korten
Aviornis International Nederland