Koningsfazant / Syrmaticus reevesii

Koningsfazant haan (Gert Kieft, Aviornis Nederland)
Koningsfazant haan (Gert Kieft, Aviornis Nederland)

Herkomst
Noord, Oost en Centraal China.
In het wild leven nog slechts een aantal kleine gescheiden populaties die zich onderling niet kunnen mengen omdat de gebieden te ver uit elkaar liggen.
Er leven voor de jacht uitgezette populaties in Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, Tsjechië en op Hawaï.

Biotoop / habitat
Koningsfazanten leven in de bergwouden, met rododendron, bamboe, coniferen of gemengde bossen, op hoogten tussen de 300 m tot 2000 m.
Eten voornamelijk zaden, bessen en jonge groene scheuten. Ook insecten.

Maximale lengte
Haan: totale lengte tot 210cm, inclusief een zéér lange staart tot wel 160cm.
Hen: totale lengte 80 cm, waarvan kortere staart tot 40 cm.

Gewicht
Haan tot 4 Kg
Hen tot 2.5 Kg

Levensverwachting
10 tot 15 jaar.

Type huisvesting
Buitenvolière met overdekte schuilgelegenheid tegen weersinvloeden.
Bij voorkeur volière van minimaal 10 m², b.v. 5m. lang en 2m. breed. en 2m. hoog, waarin één haan met één of twee hennen kunnen worden gehouden. Voor het fokken is een grotere voliere aan te bevelen (zie hieronder bij Aanbevelingen Kweek).
Het zijn zeer snelle vliegers die stijl omhoog kunnen opstijgen.
In volière milieu is deze eigenschap minder prettig omdat ze de bovenkant van de volière zouden kunnen raken. Daarom is een niet al te strak gespannen net als bovenkant het meest geschikt.
Hoe ruimer de volière hoe groter de kans dat de lange staartveren van de volwassen haan heel blijven.
In een te kleine volière zal deze staart snel afbreken, hetgeen afbreuk doet aan zijn indrukwekkend voorkomen.

Voedsel
Meest gebruikte voedingsmiddelen in de praktijk bv. 70% totaalvoeder korrel met normaal eiwitgehalte voor Sierhoenders, 10% gras/groente, 20% granen of tortelduivenvoer:
groeiend dier: 0-4 weken Opfokkruimel
1–4 maanden: Opfokkorrel
volwassen dier: Totaalvoeder onderhouds- of basis korrel
broedtijd: Totaalvoeder foktoom- of productiekorrel, dan geen of weinig granen voeren.
Voedsel afgeschermd aanbieden. Altijd vers drinkwater beschikbaar.

 

Koningsfazant hen (Gert Kieft, Aviornis Nederland)
Koningsfazant hen (Gert Kieft, Aviornis Nederland)

Beschrijving
De haan is een imposante verschijning met een zéér lange staart.
De kop en de hals zijn wit met een brede zwarte dwarsband, die vanaf de snavel via het oog naar achteren loopt, met een witte vlek onder het oog op de wang.
Rond de ogen een fijne, rode, naakte rand.
Bovenrug is goudgeel met zwarte veerzoompjes.
De borst is goudgeel en kastanjebruin gevlekt met witte en zwarte zoompjes.
De vleugeldekveren zijn overwegend wit met brede, zwarte zomen.
De veren van het onderlijf zijn goudgeel met een zwarte broek.
De staartveren zijn in het midden, langs de schacht, wit tot grijswit, met zwartbruine banden en goudkleurige rafelige zomen.
De ogen zijn bruin, de snavel groenachtig hoornkleurig. De poten grijsbruin.
De hen is wat minder opvallend.
De bovenkant is grijsbruin. Keel en kin zijn lichtgeel tot wit. De vleugels zijn bruinzwart gestreept en de vleugeldekveren grijsbruin en geel met grote zwarte vlekken.
Rug en stuit zijn grijsbruin. De staart is ook grijsbruin met onregelmatige geelbruine dwarsstrepen.
Ogen zijn bruin, snavel hoornkleurig, poten grijs.

Opmerkingen
Koningsfazanten zijn sterke vogels en goed bestand tegen ziektes.
Koningsfazanten zijn groter dan de Goud- en de Lady Amherstfazant en hebben daardoor ook wat meer ruimte nodig. Ze zijn niet luidruchtig en niet vorst gevoelig, dus goed bestand tegen het Nederlandse klimaat.
Hun karakter wisselt tussen rustig en schuw buiten het broedseizoen en wat agressiever tijdens de broedtijd.
Jongen dieren komen het eerste jaar reeds volledig op kleur.
Tijdens de rui verzamelde staartveren van de Koningsfazant haan worden vaak in de kroon van koning carnaval verwerkt.

Aanbevelingen Kweek
Koningsfazanten zijn aan te raden voor de beginnende liefhebbers om mee te fokken.
Eén haan kan met meerdere hennen gehouden worden.
In een volière met groter oppervlak kan het beste één haan met 2 tot 3 hennen gehouden worden, omdat de haan in de broedtijd vrij dominant is en zo zijn aandacht over meerdere hennen kan verdelen.
Geslachtsrijp na het eerste jaar.
Vooral in het broedseizoen kunnen ze agressief zijn, ook tegen de verzorger.
Grondbroeder, nest in kuiltje in de bodem.
Legsel: 15 – 20 eieren, crème tot lichtgroen van kleur. Er wordt meestal om de dag gelegd.
Broedduur: 24-25 dagen, alleen de hen broedt.
Wanneer bij natuurbroed de eieren uitkomen is het beter om geen andere vogels in dezelfde volière te laten.

Het zijn tamelijk agressieve kuikens die nagenoeg niet samen met andere fazantenkuikens kunnen worden opgefokt. Soms neemt de haan wel deel aan het groot brengen van de kuikens en verdedigt de jongen. Ook lukt het over het algemeen vrij gemakkelijk om de eieren in een broedmachine uit te broeden. Het opfokken gaat niet altijd even gemakkelijk omdat de kuikens nogal onrustig zijn. Soms hebben de kuikens de nare eigenschap dat zij elkaar tot bloedens toe pikken. De enige manier om dit te stoppen is het plaatsen van een neuskapje. Het neuskapje kan weer verwijderd worden wanneer de staartveren voldoende zijn uitgegroeid.

Koningsfazant kuiken (Gert Kieft, Aviornis Nederland)
Koningsfazant kuiken (Gert Kieft, Aviornis Nederland)

Het voordeel bij natuurbroed is dat door de ouder vogels opgevoede kuikens zelden of nooit elkaar de veren uitpikken, omdat zulk ongewenst gedrag door de ouder(s) gecorrigeerd zal worden. Ook het leren eten en vliegen wordt voorgedaan. Op een leeftijd van twee of drie maanden wordt het verschil tussen een haantje en een hennetje reeds zichtbaar door het doorkomen van de kleurveren.
Ringmaat: 12 mm.

Soorten / ondersoorten / mutanten
Van de Koningsfazant zijn geen ondersoorten of kleurmutaties bekend.
De Koningsfazant behoort tot de groep van de Langstaartfazanten van het geslacht Syrmaticus, waarvan b.v. andere bekende soortgenoten de Elliot’s fazant (Syrmaticus ellioti) en de Mikado fazant (Syrmaticus mikado) zijn.

Literatuur / websites
Fasanen, Pfauen, Perlhühner Dr. Hans Boetticher (ISBN 3-88627-163-3)
Pheasants of the World, their breeding and management, K.C.R. Howman (ISBN 0-88839-280X)
Siervogels, Nico van Wijk, Kees van der Sijs, Triton (ISBN 90.5210.443.3)
www.aviornis.nl
www.pheasants.nl

Status
Ooit een veelvuldig voorkomende fazant in zijn oorspronkelijk leefgebied.
De gebieden waarin deze fazanten leven worden echter door de oprukkende bevolking in snel tempo door ontbossing vernietigd.
Mede omdat de Koningsfazant in het wild geen beschermde status heeft wordt er nog steeds voor lokaal levensonderhoud op deze fazant gejaagd, vanwege het vlees en de eieren worden ook vaak uitgehaald voor consumptie.
De staartveren worden vaak voor decoraties gebruikt.
De totale in het wild in China levende populatie wordt geschat tussen de 5.000 en 10.000 vogels.
Dit alles maakt dat de Koningsfazant in het wild de status kwetsbaar heeft bereikt.

Tegenwoordig worden Koningsfazanten over de hele wereld door zeer veel liefhebbers gehouden.
Jaarlijks worden er in beschermd milieu een groot aantal jonge Koningsfazanten grootgebracht.
Daarom is er voor als nog geen reden tot bezorgdheid dat de Koningsfazant in beschermd milieu uit zal sterven.
In Frankrijk en Noord Amerika worden ze zelfs nog steeds als jachtvogel uitgezet.

Wetgeving
Flora en Fauna wet artikel 13.
Valt onder EU-CITES basis verordening.
Bij invoer naar de EU is een kennisgeving van invoer vereist.
Verplichte ringmaat 12 mm.

Bron
www.aviornis.nl