Boa constrictor (Boa constrictor)

De Boa constrictor is een van de meest gehouden wurgslangen. Het is een fraai getekende slang die in verschillende kleurvarianten wordt gekweekt. De Boa is meestal redelijk rustig. De kleinere ondersoorten zijn geschikt voor de beginnende slangenhouder. Bedenk u wel dat de Boa geen knuffeldier is!

Kies het juiste dier voor uw situatie: lees vóór het open eerst of de Boa constrictor het huisdier is dat u zoekt.

Algemeen
De Boa constrictor is een wurgslang die voorkomt van Noord-Mexico tot in Argentinië. Deze slangen leven solitair. Ze leven in tropische bossen maar ook in woestijn of op landbouwgrond. Sommige ondersoorten wonen op de grond, andere in bomen. Boa’s worden, afh
ankelijk van de ondersoort, zo’n een tot vier meter lang. Deze slangen kunnen behoorlijk oud worden. Ze halen vaak de twintig en er zijn zelfs boa’s die ouder dan vijfentwintig jaar zijn geworden.

Verschillende varianten
Er bestaan diverse ondersoorten van de Boa constrictor. De Boa constrictor constrictor of roodstaartboa is één van de grootste ondersoorten en kan wel vier meter lang worden. Er zijn ook kleinere ondersoorten zoals de Boa constrictor imperator uit Honduras. Deze slang is vrij rustig van aard en wordt – met een lengte van ongeveer 1 meter 20, doorgaans niet zo groot.

Sommige ondersoorten komen in verschillende landen voor, zij kunnen per gebied van elkaar verschillen in karakter en lengte. Er komen in gevangenschap ook kruisingen van ondersoorten voor. Daarnaast worden er allerlei verschillende kleurvormen gekweekt. De ‘gewone’ Boa constrictor heeft vooral bruintinten, maar bij kwekers vindt u ook kleurvarianten zoals zalm, pastel en albino.

Van nature
Boa’s zijn vooral ‘s nachts actief en gaan dan op zoek naar kleine zoogdieren, vogels en hagedissen. Ze kunnen niet horen maar gaan af op trillingen die door de grond worden doorgegeven. Om zijn prooi te vinden gebruikt de Boa warmtesensoren, die boven zijn lip zitten. Ook kan hij de lucht ‘proeven’ met een speciaal orgaan in het monddak, het orgaan van Jacobson. De Boa wacht rustig tot er een prooi langskomt, grijpt hem en doodt hem door zich eromheen te draaien en de prooi te verstikken. Daarna slikt hij zijn prooi in zijn geheel door. Gemiddeld vangen wilde boa’s eens in de twee maanden een prooi. Na de maaltijd trekken ze zich een aantal weken terug voor de vertering en een vervelling, voordat ze weer op jacht gaan. Een Boa vervelt gemiddeld vijf tot zeven keer per jaar.

Jonge dieren zullen echter vaker per jaar vervellen. Ook na een besmetting van uitwendige parasieten kan een vervelling volgen.

Huisvesting
Bij het opzetten, inrichten en onderhouden van een terrarium komt heel wat kijken. In de handleiding over terrariumtechniek leest u hoe u dat aan kunt pakken.

Een Boa leeft het liefste alleen. Als u toch meerdere Boa’s bij elkaar wilt houden, dient u over een groot terrarium te beschikken. Het terrarium moet stevig zijn en op slot kunnen, want slangen zijn erg goed in ontsnappen. Overweeg om een terrarium te kiezen waarvan de deuren automatisch sluiten. Kies een rustige plek, zo mogelijk trillingsvrij en uit de felle zon. De afmetingen van de bak zijn afhankelijk van de ondersoort. Als vuistregel kunt u aanhouden dat de bak ⅔ slanglengte lang, ½ slanglengte breed en een meter tot ¾ slanglengte hoog moet zijn. Door op halve hoogte een plank aan te brengen waarop de Boa kan liggen, vergroot u het leefoppervlak. Boa’s moeten de hoogte in kunnen, de ondersoorten die in bomen leven hebben het hoogste verblijf nodig. Ook hebben boa’s behoefte aan een klimtak. Als bodembedekking kunt u bijvoorbeeld kranten, schors of turfstrooisel gebruiken. Slangen hebben graag een schuilplaats, bijvoorbeeld een grote omgekeerde plantenpot.

Er zijn ook mooie grotten beschikbaar en grote stronken kunnen ook als verschuilmogelijkheid dienen.

Om het terrarium te verlichten kunt u  daglichtlampen gebruiken die zo’n twaalf uur per dag aan blijven. In het terrarium moeten verschillende warmtezones zijn zodat de slang kan kiezen waar hij wil liggen. De temperatuur moet tussen de 22 en 35 °C liggen, met ’s nachts een minimumtemperatuur van 20 °C. Als verwarming is een warmtelamp geschikt, maar let wel op dat de slang zich er niet aan kan branden. De Boa heeft een vochtigheidsgraad tussen 60% en 85% nodig. Een thermometer en een hygrometer zijn noodzakelijk om het klimaat in de bak te kunnen controleren. Zorg ook voor voldoende ventilatie.

Voeding
U kunt uw Boa voeren met muizen, ratten en kuikens. Deze kunnen levend worden aangeboden, maar het is praktischer om de Boa te wennen aan dood voedsel. U kunt dan diepgevroren voedseldieren gebruiken die u op kamertemperatuur geeft. Dit is gemakkelijker in aanschaf. Slangen die gewend zijn aan dode voedseldieren zullen ook minder geneigd zijn uw bewegende handen voor voer aan te zien. Bied het voer liefst aan met behulp van een voedertang. Voert u levende dieren, laat deze dan nooit zonder toezicht bij de slang achter om te voorkomen dat de slang wordt gebeten. Jonge boa’s eten eens per week. Volwassen exemplaren voert u eens per één tot vier weken, dit is afhankelijk van de soort Boa, zijn leeftijd en het formaat van de prooidieren die hij te eten krijgt. Het gebruik van een voerplank zorgt ervoor dat de slang geen bodembedekking binnenkrijgt tijdens het eten.

Voer het voederritueel altijd op dezelfde manier uit, zodat uw Boa leert dat dit de enige situatie is waarin hij mag bijten. Wanneer u meerdere slangen heeft, moeten de dieren tijdens het voeren altijd uit elkaar gehaald worden. Het is namelijk erg moeilijk om wurgslangen weer uit elkaar te halen als ze zich om dezelfde prooi klemmen.

In het terrarium dient altijd een goedgevulde waterbak aanwezig te zijn. Die moet zo groot zijn dat de slang er in zijn geheel in kan liggen, iets wat hij tijdens het vervellen vaak doet. Uiteraard moet de waterbak gemakkelijk schoon te maken zijn.

 

Verzorgen en hanteren
Boa’s kunnen vrij tam worden en ze zijn in de regel niet agressief. Deze wurgslang is niet giftig maar kan, als hij zich bedreigd voelt, wel degelijk bijten. Tijdens het vervellen zijn boa’s eerder geneigd om te bijten omdat ze dan kwetsbaar zijn en doordat de huid voor hun ogen verdikt en ondoorzichtig wordt, kunnen ze dan niet zien. Ook in het donker kunt u de Boa beter met rust laten. Verder dient u er rekening mee te houden dat een vrouwtje met jongen behoorlijk agressief kan zijn.

Een ander risico is dat deze sterke wurgslang uw hand voor voer aanziet; hij kan namelijk erg slecht zien. Daarom is het verstandig om, als u de Boa moet hanteren, handen en armen te wassen zodat er geen geur van voedseldieren aan zit. Gebruik een slangenhaak of til de Boa met twee handen op. Til grote slangen met meerdere personen. Beweeg rustig maar aarzel niet. Heeft u een jonge Boa, wen hem dan rustig aan vastpakken. Hang een Boa niet om uw nek. Als de slang denkt te vallen, probeert hij meer houvast te krijgen en zal hij zich steeds strakker klemmen.

Natuurlijk moet u de Boa uit de buurt van kinderen en huisdieren houden. Een goed (Boa- én kindbestendig) slot op het terrarium is dan ook een must.

Slangen kunnen de Salmonella bacterie bij zich dragen, die schadelijk is voor mensen. Was daarom goed uw handen voor en na het hanteren van de slang of het schoonmaken van de kooi.

Ruim uitwerpselen en resten van vervelling op en controleer regelmatig het klimaat. De bodem moet regelmatig verschoond worden en een paar keer per jaar dient het hele terrarium goed schoongemaakt te worden. Het water moet elke dag ververst worden.

Voortplanting
Er is ervaring nodig om mannetjes en vrouwtjes van elkaar te kunnen onderscheiden. Mannetjes zijn meestal wat kleiner dan vrouwtjes en hebben een dikkere staartwortel. Als u zeker wilt zijn, kunt u het geslacht bij een dierenarts laten bepalen.

De vrouwtjesboa kan sperma in haar lichaam opslaan en zo de bevruchting uitstellen. Daardoor worden de jongen soms pas tien maanden na de paring geboren. Het vrouwtje broedt de eieren in haar lijf uit. Dit duurt minstens 120 dagen. De eieren hebben een dun vlies dat bij de geboorte openscheurt. Boa constrictors krijgen vijftien tot 40 jongen per keer. Ze zijn bij hun geboorte dertig tot zestig centimeter lang. Na één tot drie weken vervellen ze, daarna kunt u beginnen met voeren. De jonge slangen groeien in het begin erg snel en met tweeënhalf tot vijf jaar zijn ze volwassen.

Ziekten en aandoeningen
Een zieke Boa beweegt minder, eet niet of heeft een doffe kleur. Klimaat en hygiëne zijn erg belangrijk voor een goede gezondheid. Door een te lage vochtigheidsgraad kunnen problemen ontstaan bij het vervellen. Ook schimmels en bacteriën die de huid aantasten hebben vaak te maken met het klimaat in het verblijf en met hygiëne.

Een nare aandoening is stomatitis of mondrot. Dit is een bacteriële infectie in de mond die witte plekken veroorzaakt en het weefsel aantast. Boa’s kunnen last hebben van parasieten zoals teken, mijten of wormen. Darminfecties en infecties van de luchtwegen komen ook voor. Soms braken boa’s hun voedsel weer uit. Dit kan allerlei oorzaken hebben zoals te grote voedseldieren, verkeerde klimaatomstandigheden, stress of darmziektes. Bij boa’s komt de ziekte Body Inclusion Disease voor. Dit is een besmettelijke, ongeneeslijke virusziekte die onder andere zenuwproblemen veroorzaakt. Uiteindelijk zal het dier hieraan overlijden.

Raadpleeg bij twijfel over de gezondheid uw dierenarts. Niet elke dierenarts kan een Boa behandelen. Zoek een dierenarts met kennis van reptielen vóórdat uw dier iets gaat mankeren of laat u doorverwijzen.

Benodigde ervaring
De Boa constrictor is geschikt voor de beginnende slangenhouder. Dit geldt met name voor de kleinere varianten van de ondersoort Boa constrictor imperator. Deze zijn vrij rustig en niet snel ziek. Om de grotere soorten te hanteren heeft u meer ervaring nodig. Laat u wel goed voorlichten, ook over de opzet van het terrarium. U kunt bijvoorbeeld informatie inwinnen bij een reptielenvereniging. Slangen kunnen af en toe gehanteerd worden, maar het zijn geen knuffeldieren.

Aanschaf en kosten
Een Boa koopt u bij een reptielenspeciaalzaak of bij kwekers. De Boa constrictor valt onder CITES Bijlage II, de Boa constrictor occidentalis onder CITES Bijlage I. Het doel van CITES is om de handel in bedreigde dier- en plantensoorten en de producten daarvan te reguleren. Vraag bij aankoop om de CITES- of overdrachtspapieren. Heeft u een huurwoning, ga dan na of het houden van een Boa is toegestaan. Zorg dat het terrarium ingericht klaar staat voor u een Boa koopt.

De aanschafkosten van een Boa liggen nogal uiteen. Gemiddeld ligt de prijs rond 150 euro, maar voor speciale kleurvarianten wordt veel meer gevraagd. Daarnaast zijn er aanschafkosten van het terrarium en bijbehorende spullen. Ook de verlichting en verwarming van het terrarium kost geld, dat kost al snel enkele honderden euro’s. Voor voedseldieren bent u ongeveer vanaf 300 euro per jaar kwijt. Daarnaast kunt u voor kosten komen te staan als uw dier onverhoopt ziek wordt.

Aandachtspunten

• Wie zorgt er in uw vakantie voor uw Boa? Dit is geen huisdier waar elke buurvrouw wel op wil passen…. Regel dit vóórdat u een Boa aanschaft.

 

Tekst en foto’s: Stichting Herpetofauna