Wimpergekko Correlophus ciliatus

Algemeen
De wimpergekko is een hagedissensoort die afkomstig is van de oostelijke eilanden van Nieuw-Caledonie, een eilandengroep ten oosten van Australie. Lange tijd werd gedacht dat deze gekko uitgestorven was, maar in 1994 werd hij herontdekt. Sindsdien is de soort veel nagekweekt in gevangenschap en heeft dit zelfs de redding van de soort betekend.

Hij is genoemd naar de twee kammen van kleine stekeltjes boven de ogen, die sterk doen denken aan wimpers. Daarnaast is de soort te herkennen aan de duidelijk zichtbare kammen met kleine stekeltjes aan weerszijden van de kop die over de hals doorlopen in een dubbele rugkam aan weerszijden van de rug. De kleur varieert van grijs tot groen of bruin en zelfs oranje en geel. Het gedeelte tussen de kammen is altijd lichter of anders van kleur. De kop is groot in vergelijking tot het lichaam en de staart is daarentegen vrij klein. Wimpergekko’s worden ongeveer twintig tot vijfentwintig centimeter lang.

De wimpergekko is een nachtdier. Zoals veel gekkosoorten kunnen ze tegen gladde verticale

oppervlakten lopen. Ze maken daarbij gebruik van hechtlamellen onder de tenen.

Wimpergekko’s kunnen ongeveer vijftien jaar oud worden, mogelijk zelfs tot vijfentwintig jaar.

Verschillende varianten
Er zijn verschillen in grootte en kleurtekening tussen wimpergekko’s, zogenaamde kleurvormen (morphs). Voorbeelden hiervan zijn patternless (zonder patroon), bicolor (tweekleurig), tiger (met strepen), dalmation (met stippen), flame/fire (vanwege de kleuren/vlekken) en pinstripe (met wat grotere stekeltjes).

Van nature
Van oorsprong komt de wimpergekko voor in struikgewas en lage bomen in de bossen van Nieuw-Caledonie. Het zijn vrij schuwe dieren. Ze eten insecten en fruit. Mannetjes kunnen onderling vechten. Als de gekko wordt aangevallen door een roofdier, kan hij een deel van zijn staart afstoten om de aanvaller te misleiden. Dit heet autotomie. Let er wel op dat bij verlies van de staart deze niet , zoals bij veel andere soorten hagedissen , terug groeit! De wimpergekko kan zijn kleur enigszins aanpassen aan de ondergrond. Bij stress of kou kunnen ze donker kleuren.

Huisvesting
Bij het opzetten, inrichten en onderhouden van een terrarium komt heel wat kijken. In de handleiding over terrariumtechniek leest u hoe u dat aan kunt pakken. Zorg ervoor dat het terrarium klaar staat als u een wimpergekko koopt. Kies een terrarium dat hoger is dan breed. Voor een paartje wimpergekko’s heeft u een terrarium van tenminste 40 x 40 x 70 centimeter nodig, maar groter is altijd beter. Zet het terrarium op een rustige plaats en beweeg rustig in de buurt van het terrarium. Een slot kan handig zijn om te zorgen dat kinderen niet zonder toezicht bij de dieren kunnen. Het verblijf moet geventileerd en tochtvrij zijn. Kies een terrarium met achterwand, dit voorkomt stress.

Zet nooit twee mannetjes bij elkaar, ze zijn onderling agressief.

Van nature komt de wimpergekko voor in vochtig gebied. De luchtvochtigheid in het terrarium moet tussen 60 en 80 % liggen. Kies daarom een bodembedekker die vocht vasthoudt, zoals boomsnippers, bark, turf of spagnummos. Planten, echte of van plastic, dienen als schuilplaats en wateropvang om te drinken. Levende planten helpen de luchtvochtigheid op peil houden. Er moeten klimtakken en voldoende schuilplaatsen in het terrarium aanwezig zijn. Een bakje vochtig spagnum of veenmos is handig om de dieren te helpen vervellen.

De temperatuur in het verblijf moet tussen 22 en 26 graden Celsius liggen, waarbij de hoogste temperatuur onder de spots is. ‘s Nachts mag de temperatuur zakken naar 18 tot 22 graden Celsius. Omdat ze in een gematigd klimaat leven, kunnen ze op kamertemperatuur gehouden worden, zolang de temperatuur nooit hoger wordt dan 30 graden Celsius of lager dan 18 graden Celsius. Er moeten altijd warmere en koudere gedeeltes zijn zodat de dieren kunnen kiezen.

Zorg dat de dieren niet in contact kunnen komen met de lampen en warmtespots. Eventueel kunt u een UV lamp ophangen maar omdat de wimpergekko een nachtdier is, is dit niet strikt noodzakelijk, als u voor een UV lampGebruik gloeilampen, spaarlampen of eventueel daglichtlampen of voor ’s nachts rode lampen en laat het licht tien tot twaalf uur per dag aan staan. Zet het licht op een schakelklok zodat er een vast dag-nacht ritme is.

Zorg voor een ondiep drinkbakje.

Verzorgen en hanteren
Wimpergekko’s zijn rustige dieren die niet snel bijten als ze opgepakt worden. Het blijven echter kijkdieren en geen knuffeldieren. Vastpakken van de dieren zorgt voor stress. Pas op dat u de gekko nooit bij de staart pakt, want dan zal hij deze afstoten.

Het is belangrijk om het terrarium goed schoon te houden. Verwijder elke dag dode, niet  opgegeten voedseldieren en haal uitwerpselen weg voor u opnieuw voert.

Sproei elke dag wat water in het terrarium om de luchtvochtigheid te handhaven.

Ververs dagelijks het drinkwater.

U zult het glas van het terrarium vaak moeten schoonmaken omdat de gekko’s dit bevuilen.

Vervang het bodemmateriaal regelmatig, afhankelijk van het gebruikte substraat.

Maak dan meteen de rest van het terrarium schoon, ook de inrichting. Spoel wel altijd heel goed na als u een schoonmaakmiddel hebt gebruikt! Was altijd uw handen nadat u in contact geweest bent met de dieren of het terrarium, reptielen kunnen Salmonella overbrengen.

Voeding
Wimpergekko’s eten ongeveer 40% dierlijk voedsel, levend voer zoals krekels, kakkerlakken, wasmotten en wasmotlarven. Ook mogen ze af en toe een babybmuisje. Het voedseldier mag niet groter zijn dan de kop van de gekko. Overige voedsel in de natuur en dus ook in gevangenschap bestaat meestal uit overrijpe vruchten.

Voor wimpergekko’s is speciaal voer ontwikkeld dat van verschillende merken verkrijgbaar is. Dit voer in de vorm van poeder wordt aangemengd met water zodat er een papje ontstaat, ook zijn er kant en klare fruit jelly’s. Hierin zit in principe alle voedingsstoffen die deze gekko’s nodig hebben. Het kan echter geen kwaad om ook af en toe levende insecten te voeren, zodat de dieren actief blijven jagen. Het is verstandig om extra calcium en vitaminen toe te voegen door de voedseldieren te bepoederen met een calcium- en vitaminepreparaat voor reptielen. Voer de wimpergekko om de dag. Jonge dieren kunt u elke dag voeren. U kunt eventuele niet opgegeten voedseldieren het beste na enige tijd uit het terrarium halen, omdat ze anders de gekko’s kunnen bijten.

Vers drinkwater moet altijd aanwezig zijn. Soms drinken de gekko’s niet uit het bakje, zorg er voor dat er ook sproeiwater op planten en andere inrichtingselementen blijft liggen zodat ze dit kunnen drinken.

Voortplanting
Het mannetje van de wimpergekko heeft een bredere staartwortel dan het vrouwtje met aan de buikzijde twee verdikkingen waarin de hemipenissen liggen, duidelijke pre-anale poriën in een omgekeerde V-vorm net boven de staartwortel en femoraalporiën aan de binnenkant van de dijbenen. Vanaf een jaar is een wimpergekko geslachtsrijp, maar beter is aan te houden dat een vrouwtje meer dan 35 gram moet wegen voordat er mee gekweekt wordt.

Geef de dieren voor eventuele kweek een winterrust van twee maanden bij een temperatuur van 16 tot 20 graden Celsius.

Het vrouwtje legt vier tot zes keer per jaar twee eieren. Deze worden aan het substraat vastgeplakt, maar beter is de eieren uit te broeden in een broedstoof met bijvoorbeeld vochtig vermiculiet als substraat. De incubatietijd is afhankelijk van de temperatuur, bij lagere temperaturen duurt het langer voor de eieren uitkomen. Bij 26 tot 29 graden Celsius duurt dit ongeveer 65 tot 80 dagen. Uitgekomen jongen kunnen het beste apart van de ouders worden gehuisvest. Zet de jongen in een aparte bak en zorg voor een bakje met vochtig substraat.

Ziekten en aandoeningen
Een aandoening waar gekko’s gevoelig voor zijn, is rachitis. Dit is een vervorming van het skelet door een tekort aan calcium. De gevolgen van te weinig calcium zijn pas na langere tijd te merken, maar het proces is vaak onomkeerbaar. Zorg er daarom altijd voor dat de gekko’s een extra calciumbron ter beschikking hebben en ook voldoende vitamine D3 binnenkrijgen, wat nodig is om de botten op te bouwen. Verschijnselen van rachitis zijn zwakke en misvormde botten, bijvoorbeeld kromme poten.

Verstopping kan voorkomen als de dieren teveel substraat opeten of door verkeerde voeding.

Diarree wijst op een infectie van de darmen door bijvoorbeeld coccidiose of door flagellaten, ga hiermee altijd bijtijds naar een dierenarts. Ook wormen kunnen diarree geven.

Longontsteking kan het gevolg zijn van tocht in het terrarium en is te herkennen aan slijm bij de mond en moeilijk ademen. Probeer tocht altijd te voorkomen. Ook mondrot komt voor, te zien aan geel of wit pus in de bek. Voor beide aandoeningen heeft de gekko medicijnen nodig.

Vrouwtjes kunnen problemen krijgen bij het eieren leggen, meestal als gevolg van kalktekorten. Vaak is een operatie nodig om het ei te verwijderen.

Niet vlot verlopende vervelling kunt u verhelpen door voor een hogere luchtvochtigheid te zorgen, bijvoorbeeld in de vorm van een bakje vochtig spagnum of veenmos. Stukken vel die te lang vast blijven zitten kunnen problemen geven, vooral bij ogen en tenen. Trek nooit hard aan de huid van de gekko. Als een dier steeds problemen heeft met vervellen, kan dit door tekort aan vitamine A komen of door een slechte conditie door ziekte. Laat hem dan nakijken door een dierenarts.

Voorkom ziekten door goede hygiëne, goede voeding en zo min mogelijk stress. Is uw wimpergekko ziek, ga dan naar een dierenarts met verstand van reptielen.

Benodigde ervaring
Voor het op een verantwoorde wijze houden van een wimpergekko is geen specifieke ervaring nodig. Het is een gemakkelijk te houden gekko en wordt veel aangeboden. Sluit u eventueel aan bij een reptielenvereniging, waar u via medeliefhebbers veel nuttige informatie kunt krijgen.

Aanschaf en kosten
Wimpergekko’s kunt u kopen bij een gespecialiseerde kweker of bij een goede reptielenspeciaalzaak. Let bij aanschaf op dat de gekko niet mager is, alert is en heldere ogen heeft, geen tenen mist en een schone huid en neus heeft.

Wimpergekko’s kosten ongeveer veertig tot tachtig euro per stuk. Sommige exemplaren kosten echter veel meer vanwege hun kleuren of tekening. De opstartkosten van een  terrarium zijn vrij hoog. Kosten die terugkeren zijn bijvoorbeeld de aanschaf van voedseldieren en de elektriciteitskosten voor verwarming en licht. Daarnaast kunt u voor kosten komen te staan als uw gekko ziek wordt.

Tekst: Stichting Herpetofauna