Samenvatting dr. Nienke Endenburg,psycholoog
Als dierenbezitters gevraagd wordt waarom ze een huisdier hebben genomen geven de meeste (95%) het antwoord gezelligheid. Maar dieren geven meer dan gezelligheid, ze geven ook sociale ondersteuning (social support). Onderzoeken uit de humane geneeskunde geven aan dat mensen met meer sociale ondersteuning een beter afweersysteem hebben tegen ziekten, een lager stress niveau hebben, minder depressief zijn en minder vaak suïcide plegen. En dieren geven directe sociale ondersteuning, mensen hebben het gevoel dat een dier hen begrijpt en niet be- en veroordeeld. Maar ook indirecte sociale ondersteuning, omdat mensen met een dier meer sociale contacten hebben met andere mensen. En dit maakt dat ze meer ondersteuning krijgen van andere mensen.
Uit mn. buitenlands onderzoek blijkt dat het bezit van honden en katten een positieve invloed kan hebben op de lichamelijke en geestelijke gezondheid van hun eigenaren. Het aaien van een vriendelijk uitziende hond geeft een bloeddruk en hartslag verlaging. Maar ook het cholesterol en triglyceride gehalte in het bloed is bij huisdiereneigenaren gemiddeld genomen lager dan bij mensen zonder huisdier. Dit zou kunnen verklaren waarom ze minder last hebben van hart-en vaatziekten. Ook blijkt het aaien van een hond een positief effect te hebben op het oxytocine niveau. Oxytocine zorgt voor o.a. voor minder stress en een betere concentratie.
Maar ook zou het bezit van huisdieren een factor kunnen zijn waarom mensen minder gebruik maken van de gezondheidszorg. Zo toonde Australisch onderzoek aan dat mensen met huisdieren minder vaak naar de huisarts gaan en minder medicatie gebruiken. Ook liggen ze minder dagen in het ziekenhuis.
Minima
In maart 2012 hadden 317.000 mensen een bijstandsuitkering en 469.000 een WW uitkering. Uit onderzoek blijkt dat mensen in de bijstand of met een WW uitkering door het niet hebben van een werkkring minder sociale contacten hebben. Bovendien kan het zijn dat men door het hebben van financiële problemen bv. minder naar een sportclub kan gaan. Eenzaamheid is dus vaak een gevolg van het hebben van financiële problemen, er wordt dan gesproken over sociale isolatie. En dit maakt deze mensen dus veel kwetsbaarder voor lichamelijke en psychische problemen.
Juist huisdieren kunnen dus zorgen dat mensen uit deze sociale isolatie komen, door dat een dier als een sociale katalysator werkt. Alleen huisdieren kosten geld en mn de veterinaire kosten kunnen nogal oplopen. Wat voor gevolg heeft dit voor het dier en de eigenaar?
Onderzoek
Door gebrek aan financiële middelen die mensen met een bijstandsuitkering vaak ondervinden en de betalingsachterstanden die hierdoor kunnen ontstaan, kan het welzijn van het huisdier in het gedrang komen. In een onderzoek uit 2008/2009 is gekeken naar de omvang van het probleem rond veterinaire zorg voor huisdiereigenaren met een bijstandsuitkering. Er is hierbij onderzocht hoeveel mensen met een bijstandsuitkering huisdieren hebben en hoeveel huisdieren door een gebrek aan financiële middelen veterinaire zorg tekort kwamen. De resultaten zijn verkregen door een internet en een mondelinge enquête onder mensen met een bijstandsuitkering en een internet enquête onder dierenartsen. Het onderzoek heeft aangetoond dat bijna 55% van de ondervraagden in het bezit was van een of meer huisdieren. Bijna 60% van de respondenten geeft aan hun huisdier wel eens niet de nodige veterinaire zorg te hebben geboden door gebrek aan financiële middelen. Ook zijn om deze redenen huisdieren afgestaan aan een asiel. Tevens is gebleken dat er behoefte is aan instellingen voor mensen met weinig financiële middelen om hun huisdieren toch van vooral eerstelijns preventieve en curatieve veterinaire zorg te kunnen voorzien. Vooral in de vier grote steden evenals een aantal grote steden, omdat hier het percentage bijstandsgerechtigden het grootst is.
Uit onderzoek blijkt dat dieren een belangrijke rol kunnen spelen, zeker ook voor mensen die om wat voor reden dan ook niet kunnen deelnemen aan het arbeidsproces met alle (financiële) gevolgen vandien. Juist voor deze mensen is het extra belangrijk om hun dier te kunnen behouden. Echter wel met adequate veterinaire zorg voor het dier. In het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten zijn als verschillende initiatieven om deze mensen en hun dieren te helpen. In Nederland komen er nu ook voorzichtig enige initiatieven van de grond zoals St. MensDierNood (Tilburg) en de Minimax kliniek (Rotterdam). Andere initiatieven zijn in ontwikkeling.