Hamster

Russische Dwerghamster (foto Marika Stoevelaar)
Russische Dwerghamster (foto Marika Stoevelaar)

Algemeen

De Russische, Campbelli- en Roborovski-dwerghamsters behoren tot de kortstaartdwerghamsters. Deze groep bezit een vrijwel ronde lichaamsbouw met een staartje dat zo kort is, dat deze net buiten de beharing te zien is. In de natuur leven deze hamsters in groepen. Ze kunnen goed graven, maar zijn minder bedreven in klauteren en klimmen.

Russische Dwerghamster (foto Marika Stoevelaar)
Russische Dwerghamster (foto Marika Stoevelaar)

Biologie

Hamsters bestaan er in zo’n twintig verschillende soorten die ook onderling afwijken in grootte. De Syrische hamster, ook goudhamster genoemd, behoort tot de middelgrote (12 tot 15 cm) soorten. Van oorsprong leven ze in het Midden-Oosten en Klein-Azië in (half) woestijnen.
De Syrische hamster is in 1797 voor het eerst beschreven in het boek ‘The Natural History of Aleppo’, een stad in Noord-Syrië. De geschiedenis van de Syrische hamster vermeldt verder dat in 1930 voor het eerst dieren werden aangetroffen in laboratoria. Hier zijn ze met succes gefokt om de voortplanting en de voeding te bestuderen. Al direct na de Tweede Wereldoorlog is deze hamstersoort als huisdier populair geworden, dankzij de vele kleuren en haarvariëteiten, maar ook omdat het diertje gemakkelijk als huisdier te houden is.
Kenmerkend zijn de wangzakken, die worden gebruikt om onder meer het voedsel te verzamelen en te vervoeren. Opvallend zijn verder de heupklieren die zichtbaar zijn als natte en donkere of zelfs kale plekken aan weerszijden van het lichaam. Ze gebruiken deze klieren om hun terrein af te bakenen. Syrische hamsters kunnen goed graven en redelijk klauteren. Hun reukzin en gehoor is goed ontwikkeld. Het gezichtsvermogen en gevoel van diepte echter veel minder. Oppassen met vallen is noodzakelijk. De dieren zijn voornamelijk ’s nachts actief en tijdens de schemering. De dag brengen ze grotendeels slapend door. Een volwassen Syrische hamster leeft solitair (alleen) en duldt geen soortgenoten om zich heen.
Dieren bij elkaar zetten leidt onherroepelijk tot vechtpartijen. De omgevingstemperatuur mag in de winter niet onder de 10 °C komen, omdat ze dan verstijven van de kou (winterslaap). Hamsters worden gemiddeld één tot drie jaar oud. Ze kunnen bijten als ze niet goed worden vastgepakt of overdag ruw in hun slaap worden gestoord. Hamsters zijn nieuwsgierig en houden van aandacht maar hebben ook rust nodig. Knuffelen kan maar in beperkte mate! De tandenkleur is okergeel en de voortanden staan vaak in een V-vorm.

russische-dwerghamster-89
Russische Dwerghamster (foto Marika Stoevelaar)

Oriëntatie vooraf

Voor deze dieren moeten goed afgesloten hokken worden gekocht of getimmerd anders gaan ze er vandoor, maar in het wild kunnen ze zich meestal niet handhaven. De meeste hamsters zijn meer dieren om naar te kijken, niet om te knuffelen. Hamsters zijn met een jaar of twee al aardig bejaard. De knaagdieren hebben de naam dat ze stinken maar dat valt reuze mee als het hok maar goed schoon wordt gehouden.

Voeding

Syrische hamsters
Syrische hamsters zijn alleseters en naast planten en zadenvoeding eten ze graag wat dierlijke eiwitten. Als basisvoer kan een complete hamstermengeling worden verstrekt. De voerbehoefte per dier verschilt sterk en ze eten ongeveer tien tot twintig gram per dag. Als afwisseling kunnen kleine porties verschillende vogelzaden door het voer worden gemengd. Om het dierlijk eiwit aan te vullen, kan gebruik worden gemaakt van insectenpaté voor vogels of schildpaddenvoer. Ook katten- of hondenvoeders (ook brokjes) zijn geschikt als aanvulling. Sommige hamsters zijn dol op een theelepel yoghurt of kwark (zeer goed voor de darmflora). Zorg voor voldoende materiaal waarop de dieren hun tanden kunnen slijpen, zoals een knaagblok, hondenkoekje, hard korstje brood, soepstengel, takken, noten, enz. Versnaperingen dienen met mate te worden gegeven, omdat de hamster anders te weinig van het basisvoer opeet. De hamster verstopt zijn eten op een geheime plaats. Controleer dit alvorens eten te geven. Vers drinkwater mag nooit ontbreken en het is aan te raden dit te geven in een drinkfles.

Dwerghamsters
Dwerghamsters eten in de vrije natuur veel zaden van granen en kruiden. Op het menu staat ook dierlijk voedsel zoals insecten (mieren, slakken, kevers, spinnen, sprinkhanen, krekels, enz.). Sommige dwerghamsters eten hun eigen ontlasting op, vooral de wat zachtere uitwerpselen. Dit is geen afwijkend gedrag. Ze eten hun ontlasting, omdat hierin nog veel vitamines zitten. Hamstervoer kan worden aangevuld met vogelzaden en insectenpaté (voor vogels). Ook katten- of hondenbrokjes, buffelo- of meelwormen en krekels (kleintjes) kunnen worden verstrekt om de dagelijks noodzakelijke hoeveelheid dierlijke eiwitten aan te vullen. Chinese dwerghamsters hebben behoefte aan dierlijke eiwitten en eenderde van hun voeding moet hieruit bestaan. Fruit en groente moeten in kleine porties worden gegeven. Ook gedroogde rozijntjes en noten mogen deel uitmaken van het menu. Dit mag echter niet het basisvoedsel verdringen. Vers drinkwater mag nooit ontbreken.

Russische Dwerghamster (foto Marika Stoevelaar)
Russische Dwerghamster (foto Marika Stoevelaar)

Huisvesting

Syrische hamster
Eén dier per kooi is de gouden regel bij de Syrische hamster. In het wild leven de dieren ook alleen en dit moet in gevangenschap ook. Een ruim en degelijk verblijf is voor de dieren een eerste vereiste. Het verblijf moet droog zijn en mag niet op de tocht of in de volle zon staan. Hamsters zijn geboren ontsnappers en moeten dus een goed sluitende kooi of aquarium met deksel krijgen. Een goede ventilatie is nodig om longontsteking, veroorzaakt door de urinedampen, te voorkomen. Het verblijf moet zo worden ingericht dat de hamster kan klimmen, graven en klauteren. Als bodembedekking is onder andere grof zaagsel geschikt met daarop bijvoorbeeld papiersnippers, hooi enz. In een hamsterkooi moet een slaapplek aanwezig zijn en een loopmolen mag niet ontbreken. Tijdens vervoer of schoonmaken van de kooi is het handig om de hamster te plaatsen in een plastiek transportbakje met een goed afsluitend deksel.

De minimummaat voor een Hamster: 100 x 50 cm 5000cm2 maar kies liever een ruimer onderkomen omdat het dier zeer actief door zijn kooi heen loopt. Ook kooien met een of meer verdiepingen zijn zeer geschikt voor de hamster. Geef voldoende speelgoed en spullen om zich in te verschuilen. Hierdoor wordt verveling voorkomen.

Dwerghamsters
Russische en Campbelli-dwerghamsters springen niet en zijn geen goede klimmers en kunnen daarom goed gehouden worden in een glazen bak of in een fijn getraliede hamsterkooi. Roborovski-dwerghamsters kunnen wel springen en een deksel is noodzakelijk als ze in een glazen bak gehouden worden. Chinese dwerghamsters kunnen het beste gehuisvest worden in een traliekooi of een glazen bak met veel klimmateriaal. Let er wel op, dat de kooi of de bak ontsnappingsvrij is.

De minimummaat voor een Dwerghamster: 70 x 50 cm 3500cm2 maar kies liever een ruimer onderkomen.

De beste omgevingstemperatuur ligt tussen de 15 °C en 21 °C.
Als bodembedekking kunnen houtkrullen worden gebruikt met daarop een pluk hooi. Het meest geschikte nestmateriaal bestaat uit papiersnippers (geen synthetische vezels!). Om de beharing te reinigen kan gebruik gemaakt worden van een bakje met chinchillabadzand. Een drinkfles is aan te bevelen boven een waterbakje, omdat deze vaak omvalt of vol zit met bodemmateriaal. Bovendien kunnen jonge hamsters in een waterbakje verdrinken. Een slaaphuisje en loopmolen mogen niet ontbreken in een dwerghamsterverblijf.

Gezondheid en ziektes

Ondanks hun vrij korte levensduur zijn hamsters doorgaans sterke dieren, die weinig vatbaar zijn voor ziektes. Natuurlijk kunnen hamsters ook ziek worden. Algemene ziekte verschijnselen zijn onder meer: sloomheid, apathie, een opgetrokken rug, vermageren, gebrek aan eetlust, een slechte vacht, onregelmatige ademhaling, overvloedig water drinken, plekken onder de staart (diarree). De atmosfeer in het verblijf verraadt soms veel. Het verblijf moet fris ruiken. Is de hamster ziek, raadpleeg dan een deskundige die veel van deze diergroep afweet. Veel ziektes zijn te voorkomen door een goede hygiëne van de kooi, van de omgeving en van het dier zelf. Ook een goede voeding is van levensbelang.

Voortplanting

Met de Syrische hamster kan het gehele jaar gefokt worden. Toch hangen de fokresultaten af van de omgevingstemperatuur en het aantal lichturen. Op de leeftijd van twaalf weken kunnen ze worden ingezet voor de fok. Het vrouwtje is eenmaal in de vier dagen bronstig of wel dekrijp. Ze toont dit door stokstijf, met gestrekte rug en staart rechtop in de lucht voor het mannetje te gaan staan. De andere dagen zal ze geen man accepteren. Breng altijd het vrouwtje naar de kooi van het mannetje om te laten dekken. Het late avonduur is het beste tijdstip om dit te doen. Gaan ze vechten, haal dan de vrouw onmiddellijk uit de bak van de man en pas ook zelf op voor beten. Zet de dieren de avond erna weer bij elkaar en kijk ze op elkaar reageren.
Na een draagtijd van zestien dagen worden de jongen geboren. Tijdens en na de geboorte is rust van levensbelang, omdat de moeder soms haar eigen jongen kan opeten als ze zich bedreigd voelt. Gemiddeld worden er zes tot acht jongen geboren. Na vier tot vijf weken kunnen ze van de moeder af en een zelfstandig leven gaan leiden. Bekijk voor het fokken eerst of er een goed tehuis is voor de jongen. Dat is vaak moeilijk te vinden.

Gedrag

Tamme hamsters kunnen met beide handen voorzichtig worden opgeschept. Laat de hamster op een handpalm zitten en hou de andere hand beschermend over het dier heen zodat hij niet kan opspringen of vallen. Ook is het mogelijk om het dier voorzichtig met een bakje op te scheppen. Minder tamme of angstige dieren kunnen met duim en wijsvinger aan het nekvel worden opgepakt. Soms is het noodzakelijk om een handschoen te dragen om niet gebeten te worden.

Russische Dwerghamster (foto Marika Stoevelaar)
Russische Dwerghamster (foto Marika Stoevelaar)

Vakantie

Bedenk altijd ruim van tevoren welke mogelijkheden u heeft wanneer u op vakantie zou gaan en regel dit ook ruim voordat u daadwerkelijk vertrekt. Veel pensions zitten al ruim voor de vakanties volgeboekt. Er zijn in principe twee opties als uw harige huisgenoot niet mee kan op vakantie. De ene is dat hij thuis blijft waar hij door een ander wordt verzorgd. De andere optie is dat hij ergens anders ondergebracht wordt. Dit kan zijn bij vrienden of familie, maar er zijn ook speciale pensions voor kleine zoogdieren.
Als u weg bent is het voor zowel de verzorger als uzelf prettig als u te bereiken bent. Laat daarom altijd een briefje achter met adres en telefoonnummer waar u te bereiken bent. Dit geeft beide partijen een prettiger en zekerder gevoel. Ook het achterlaten van een nummer en adres van de dierenarts kan voor een vriend of familielid handig zijn. Als uw hamster dan onverhoopt een dierenarts nodig mocht hebben, bent u ervan verzekerd dat hij binnen een niet al te lange tijd en door een door u uitgekozen dierenarts wordt behandeld. Immers de verzorger hoeft niet eerst in het telefoonboek opzoek naar een nummer van een dierenarts in de buurt.
Wat daarnaast ook heel belangrijk is als de hamster niet naar een pension gaat, is een voorraad van alles wat het dier hebben moet. Zorg dat bijvoorbeeld voer en bodembedekker op voorraad zijn of laat eventueel een adres achter waar de verzorger dit bij kan halen.
Het is aan te bevelen dat u van tevoren opschrijft hoe de hamster normaal verzorgd wordt en wanneer dit wordt gedaan. U kunt een soort schema of checklist maken met voermomenten en schoonmaak en dergelijke. Daarin kan tevens overzichtelijk en met duidelijke instructies uiteengezet worden hoe het moet gebeuren. Een gebruiksaanwijzing van de cavia dus eigenlijk. Het is ook verstandig de handelingen aan een onwetende verzorger een keertje voor te doen. Spreek ook af of en hoe vaak u zult bellen om te informeren hoe het gaat. Want u laat uw hamster makkelijker en onbezorgder achter als u weet dat er net zo goed voor hem of haar wordt gezorgd als dat u zelf zou doen. En het gaat er in de vakantie juist om dat u, maar ook uw hamster, een plezierige en onbezorgde tijd heeft.

Bibliotheek

Soorten

Houderij Richtlijnen