Cavia

Algemeen

Cavia’s zijn hele gemakkelijke huisdieren met weinig eisen. Ze kunnen allerlei fluitachtige geluiden maken en ze willen de hele dag wel eten. Om ze niet te dik te laten worden moeten ze vooral hooi en groenvoer krijgen. Cavia’s kunnen, als ze vallen, gemakkelijk iets breken. Ze zijn niet zindelijk. Cavia’s houden van gezelschap, dus twee vrouwtjes of twee mannetjes, van jongs af aan samen, is het meest diervriendelijk. Ze worden gemiddeld vier tot zes jaar oud.

Cavia’s worden vooral door kinderen gehouden, volwassen bezitters vinden we vooral in de verenigingen waar het kweken met de dieren leidt tot verSoortende variëteiten. Foto: Martin Hoogerwaard.

Biologie

Cavia’s die we als huisdier houden, komen oorspronkelijk uit Midden- en Zuid-Amerika. Ze stammen direct af van de wilde cavia die daar nog in vele soorten en maten voorkomt. De overgang van wilde naar tamme cavia vond plaats tussen 9000 en 3000 jaar voor Christus. Waarschijnlijk werden de wilde cavia’s 10.000 jaar geleden aangelokt door voedselresten van de mens. Een cavia is van oorsprong een groepsdier en leeft in het open landschap van zowel het laagland als het hooggebergte. De cavia bewoont geen zelf gegraven hol, maar verschuilt zich graag in het hoge gras. Een cavia wordt gemiddeld tussen de vier en zes jaar oud, maar er bestaan ook voorbeelden van cavia’s die rond de tien jaar zijn geworden.
De cavia behoort tot de groep cavia-achtigen die weer deel uitmaken van de groep knaagdieren. Ze kunnen niet op hun achterbenen staan en houden hun voedsel niet vast met hun voorpoten, zoals veel andere knaagdieren dat doen. Ze produceren allerlei geluiden en kunnen hiermee goed communiceren. Ze herkennen hun verzorger en laten dit vaak luidkeels horen. Ook hebben ze een uitstekend reukvermogen en bij het opengaan van de koelkast zal menig cavia zich laten horen in de hoop wat lekkers te krijgen.

De tamme cavia komt voor in verschillende Soorten en kleurslagen en dit heeft tot gevolg dat ze verschillen in onder meer karakter en gewicht (900-1500 gram). Een cavia zal een mens alleen in uiterste nood aanvallen en is een goed te houden huisdier.

Oriëntatie vooraf

Voor beginnende huisdierenbezitters is de cavia een heel geschikte met de hoogste aaibaarheidsfactor. In z’n algemeenheid kosten ook deze gemakkelijker houdbare dieren de nodige tijd voor verzorging en aandacht. Wordt een dergelijk huisdier op verzoek van de kinderen aangeschaft, ga er dan niet voetstoots vanuit dat die kinderen ook de dagelijkse zorg voor het dier op zich nemen. De ouders zullen na verloop van tijd moeten opdraaien voor het geven van voer en water en het schoonmaken van het onderkomen van het dier, ook al beloven de kleintjes de verzorging tot het einde van hun levensdagen te zullen volbrengen.

Huisvesting

Bij de aanschaf van een kooi moet eerst worden bedacht hoeveel cavia’s erin gehuisvest zullen worden. De minimumoppervlakte voor één cavia bedraagt 60 x 40 x 30 cm. Elke cavia meer betekent dus ook een evenredige toename van de benodigde ruimte. De hoogte van de kooi is minder belangrijk, omdat cavia’s niet klimmen noch hoog kunnen springen. De kooi dient op een vocht- en tochtvrije plek neergezet te worden. Een nesthokje of een andersoortige schuilplaats wordt op prijs gesteld. Er mag geen direct zonlicht in de kooi schijnen om oververhitting te voorkomen. Bedek de bodem van de kooi eerst met een laagje blanke houtkrullen en daarna met een laagje stro. Hooi en water moeten altijd volop aanwezig zijn. Gebruik een zware voerbak die niet gemakkelijk kan omvallen. Neemt u beslist GEEN liksteen het is inmiddels door onderzoek bekend dat deze (kalk) knaagstenen nier problemen bij de cavia kunnen veroorzaken, ook een overschot aan kalk kan een probleem vormen, hierdoor kan de cavia VROEGTIJDIG OVERLIJDEN.

Voor de huisvesting buitenshuis gelden dezelfde eisen, echter met dit verschil dat de cavia’s ook beschermd moeten worden tegen andere dieren, zoals katten, honden, roofvogels enz.
Cavia’s kunnen in huis rondlopen zolang het op de vloer niet tocht. Maar pas op dat ze niet aan stroomdraden gaan knagen en bedenk dat cavia’s niet zindelijk zijn. Het houden van twee mannetjes in één kooi kan in de meeste gevallen uitlopen op vechtpartijen.

Cavia’s vinden het heerlijk om los in huis rond te scharrelen. Vergeet alleen niet om voorzorgsmaatregelen te nemen. Een paar tips op rijtje:
– Cavia’s zijn knaagdieren en knagen dus graag! Vooral aan elektrische snoeren. En dit is erg gevaarlijk, zowel voor jou als voor de cavia. Een shock van 220 volt overleeft geen enkele cavia. Zorg er daarom voor dat er geen elektrische bedrading op de grond ligt!
– Kamerplanten! Ga er maar van uit dat iedere kamerplant giftig is voor je cavia. Zet de planten daarom even op een tafeltje zodat de cavia er niet bij kan komen. Let op waar je loopt! Cavia’s zijn klein en kunnen heel snel zijn. Voordat je het in de gaten hebt sta je er bovenop!
– Cavia’s zijn over het algemeen niet zindelijk! Er zijn natuurlijk uitzonderingen. Maar reken erop dat een cavia overal plast en poept. De keuteltjes van een cavia zijn gelukkig hard, dus dat is snel opgeruimd.
– Pas op met het openen van deuren! De cavia kan net achter de deur liggen.
Zorg ervoor dat de cavia altijd kan eten en drinken!

Het lijken nogal wat maatregelen die je moet nemen. Maar als je er een gewoonte van maakt, dan kun je ongelukken voorkomen!

Gedrag

Als je goed oplet hoor je dat cavia’s veel verschillende soorten geluiden produceren. Al die geluiden hebben natuurlijk een betekenis! Want net als mensen, communiceren ook cavia’s met elkaar. In onderstaand schema staan een aantal geluiden met hun verklaring op een rijtje.

Geluid	Betekenis
Knorren/brommen/murmelen/Binnensmonds piepen	Tevredenheid, gerieflijkheid, onderling sociaal contact. (Bijvoorbeeld als de cavia bij je op schoot zit en geaaid wordt).
Gillen: alarmkreet, Piepen: met open bek	Pijn, angst, waarschuwing, een jong dat zich alleen voelt.
“Wiet, wiet” (Engels: wheeting)Piepen	Bedelen om voer (als je met een zak ritselt of de koelkast opent). Lang luid, vrolijk, verscheidene malen.
Kirren	Op gemak stellen, uiting naar jonge dieren toe.
Knorren binnensmonds “rrrrrrrrrrrrrrrrr”	Waarschuwing, hekel aan een bepaald geluid of beweging.
Sissen, tanden klapperen,fluiten	Agressie, waarschuwing, tegenstander bedreigen. Haren op de rug staan ‘op’. Dit is om te imponeren, groter lijken, afbluffen.
Knorren, ratelen “prprprprprprpr”	Geluiden die seksueel prikkelend zijn. Geven seksuele opwinding weer. Komt voor bij zowel beertjes als zeugjes. Bij de rangorde tussen vrouwtjes zal de lager geplaatste zeug dit geluid als begroeting toepassen bij een hoger geplaatste zeug.

Het hanteren van een cavia is niet moeilijk. Schuif voorzichtig een hand onder de buik en leg de andere hand over de rug. Zorg dat de cavia met zijn kop naar u toe kijkt en hou hem zo dicht mogelijk tegen uw lichaam aan. Dit ervaart de cavia als prettig. Bij het knippen van de nagels kunt u het beste de cavia op schoot nemen en dan poot voor poot de nagels knippen.

Voortplanting

Een tamme cavia kan het hele jaar door jongen produceren. Het beste is om de dieren pas in te zetten voor de fok als ze ongeveer vijf maanden oud zijn en minstens 500 gram wegen. Zeugen (vrouwtjescavia’s) kunnen het beste al gedurende het eerste levensjaar jongen baren. Bij een later begin met de fok kunnen complicaties optreden als gevolg van de verminderde buigzaamheid van het bekken. Om de zestien dagen is het zeugje enkele uren vruchtbaar en na 65-70 dagen worden de jongen (twee tot vier) geboren. Ze zijn een miniatuur van hun ouders. Op de leeftijd van zo’n vijf weken kunnen ze zonder hun moeder. Bedenk vooraf of er voor de jongen een goed tehuis kan worden gevonden.

Vakantie

Bedenk altijd ruim van tevoren welke mogelijkheden u heeft wanneer u op vakantie zou gaan en regel dit ook ruim voordat u daadwerkelijk vertrekt. Veel pensions zitten al ruim voor de vakanties volgeboekt.
Er zijn in principe twee opties als uw harige huisgenoot niet mee kan op vakantie. De ene is dat hij thuis blijft waar hij door een ander wordt verzorgd. De andere optie is dat hij ergens anders ondergebracht wordt. Dit kan zijn bij vrienden of familie, maar er zijn ook speciale pensions voor kleine zoogdieren.

Als u weg bent is het voor zowel de verzorger als uzelf prettig als u te bereiken bent. Laat daarom altijd een briefje achter met adres en telefoonnummer waar u te bereiken bent. Dit geeft beide een prettiger en zekerder gevoel. Ook het achterlaten van een nummer en adres van de dierenarts kan voor een vriend of familielid handig zijn. Als uw cavia dan onverhoopt een dierenarts nodig mocht hebben, bent u ervan verzekerd dat hij binnen een niet al te lange tijd en door een door u uitgekozen dierenarts wordt behandeld. Immers de verzorger hoeft niet eerst in het telefoonboek opzoek naar een nummer van een dierenarts in de buurt.

Wat daarnaast ook heel belangrijk is als de cavia niet naar een pension gaat, is een voorraad van alles wat het dier hebben moet. Zorg dat bijvoorbeeld voer, bodembedekker en ruwvoer op voorraad zijn of laat eventueel een adres achter waar de verzorger dit bij kan halen.

Het is aan te bevelen dat u van tevoren opschrijft hoe de cavia normaal verzorgd wordt en wanneer dit wordt gedaan. U kunt een soort schema of checklist maken met voermomenten en schoonmaak en dergelijke. Daarin kan tevens overzichtelijk en met duidelijke instructies uiteengezet worden hoe het moet gebeuren. Een gebruiksaanwijzing van de cavia dus eigenlijk. Het is ook verstandig de handelingen aan een, onwetende, verzorger een keertje voor te doen. Spreek ook af of en hoe vaak u zult bellen om te informeren hoe het gaat. Want u laat uw cavia makkelijker en onbezorgder achter als u weet dat er net zo goed voor hem of haar wordt gezorgd als dat u zelf zou doen. En het gaat er in de vakantie juist om dat u, maar ook uw cavia, een plezierige en onbezorgde tijd heeft.

Bibliotheek

Soorten

Houderij Richtlijnen cavia